Różnice między przestępstwem a wykroczeniem

Rozróżnienie pomiędzy przestępstwem a wykroczeniem ma istotne znaczenie w praktyce prawa karnego, ponieważ wpływa na konsekwencje prawne, tryb postępowania oraz zakres odpowiedzialności sprawcy. Choć oba pojęcia odnoszą się do naruszeń norm prawnych, to ich waga, sposób ścigania oraz skutki są odmienne. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej.

Jakie cechy odróżniają przestępstwo od wykroczenia?

Głównym kryterium rozróżnienia jest stopień społecznej szkodliwości czynu. Przestępstwa to czyny o wyższym ciężarze gatunkowym, uznane przez ustawodawcę za poważniejsze naruszenia porządku prawnego, które są określone w Kodeksie karnym, ale także i innych ustawach. Wykroczenia natomiast stanowią czyny o mniejszym znaczeniu społecznym, uregulowane głównie w Kodeksie wykroczeń. Co istotne, przestępstwo można popełnić nieumyślnie wyłącznie, gdy ustawa tak stanowi. Wykroczenia zaś można popełnić zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie.

Przestępstwa dzielą się na zbrodnie i występki, natomiast wykroczenia nie podlegają takiej klasyfikacji. Różnią się także możliwymi sankcjami. Za przestępstwo grożą surowsze kary, w tym kara pozbawienia wolności. W przypadku wykroczeń kary są łagodniejsze i obejmują najczęściej grzywny, nagany, areszt czy ograniczenie wolności.

Granica między przestępstwem a wykroczeniem

Jako adwokat z Ciechanowa wskazuję, że zdarzają się sytuacje, w których czyn pozornie może być zakwalifikowany dwojako. Klasycznym przykładem jest kradzież. Jeśli wartość przedmiotu kradzieży nie przekracza ustawowego progu, czyn może zostać zakwalifikowany jako wykroczenie. Po jego przekroczeniu będzie zaś przestępstwem. Takie przypadki wymagają jednak każdorazowej oceny przez organy ścigania, które biorą pod uwagę ustawowe znamiona. Ostateczna kwalifikacja prawna ma ogromne znaczenie praktyczne. Wpływa bowiem na możliwość zastosowania środków zapobiegawczych, charakter postępowania oraz możliwość wpisu do Krajowego Rejestru Karnego. W przypadku wykroczeń wpis do rejestru nie następuje, co ma istotne znaczenie np. przy ubieganiu się o niektóre zawody lub zezwolenia.